Omerta boven de wolken: De verborgen prijs van goedkope vliegtickets

Na een periode van stagnatie als gevolg van de COVID-19 pandemie, neemt het aantal vliegreizigers weer toe. Budgetmaatschappijen, die goedkope tickets aanbieden voor stedentrips of zonvakanties, zijn populair. Echter, deze lage prijzen roepen vragen op over de verborgen kosten, niet alleen voor het milieu, maar ook voor het personeel in de luchtvaart.

Alarmerende arbeidsomstandigheden onder de loep

Tien jaar geleden bracht KRO Reporter naar buiten dat piloten van Ryanair klaagden over hun arbeidsomstandigheden. Deze piloten werkten op basis van onzekere contracten en voelden zich gedwongen tot beslissingen die hun veiligheid in gevaar brachten, zoals het vliegen met minder brandstof dan gewenst. Met de groei van budgetmaatschappijen lijkt deze trend van onzekere arbeidscontracten alleen maar toegenomen. Zembla onderzocht getuigenissen van piloten en cabinepersoneel over de huidige situatie in cockpits en cabines. Vragen rijzen over de aanpak van sociale misstanden en wie de veiligheid in het Europese luchtruim waarborgt.

Reacties van luchtvaartmaatschappijen

Zembla benaderde 13 Europese luchtvaartmaatschappijen met vragen over hun bedrijfsvoering. Zes maatschappijen, waaronder AirBaltic, EasyJet, Norwegian, SmartLynx, Transavia en TUIFly, reageerden. Zij benadrukken allemaal het belang van veiligheid en melden dat zij voldoen aan de regelgeving opgelegd door de European Aviation Safety Agency (EASA). Deze maatschappijen beweren dat zij hun personeel direct in dienst hebben met volledige sociale dekking, en beschikken over systemen om vermoeidheid en ziekte te monitoren.

Ryanair en Wizz Air, daarentegen, reageerden niet op de vragen van Zembla. Ryanair verwees naar Airlines 4 Dialogue voor een collectieve reactie, maar er werd geen verdere reactie ontvangen.

Europese Commissie: Aanpak en Beleid

De Europese Commissie, benaderd voor wederhoor, benadrukt haar inzet voor sociaal verantwoorde, veilige en duurzame luchtverbindingen binnen de EU. In reactie op de zorgen over atypische contracten en de impact daarvan op de veiligheid en sociale omstandigheden in de luchtvaartsector, heeft de Commissie verschillende initiatieven geïntroduceerd. Deze omvatten de ontwikkeling van richtlijnen en de oprichting van een subgroep die zich richt op sociale kwesties gerelateerd aan luchtbemanningen. Desondanks blijft de kritiek bestaan dat de Commissie te traag reageert op de geïdentificeerde problemen.

Noodzaak van Europese Aanpak

De onderzoeksresultaten tonen aan dat goedkope vliegtickets een prijs hebben, niet alleen voor het milieu maar ook voor de arbeidsomstandigheden van het vliegend personeel. De problematiek van vermoeidheid, angstcultuur en zwakke arbeidscontracten vormen een directe bedreiging voor de vliegveiligheid. Er is een dringende behoefte aan strengere Europese regelgeving en handhaving om deze misstanden aan te pakken en de veiligheid in de luchtvaart te garanderen.

Link Zembla: Pilots: European flights are becoming less safe
https://youtu.be/wVPATr58-w4?si=CdRItngJR8qvxeiI